Homepage > Documents > Metropole Orkest Weblog 2011

Metropole Orkest blog: news, rehearsal and concert reviews (2011)

Metropole Orkest Weblog 2011

Deze pagina bevat de Metropole Orkest (MO) weblog met concertrecensies en reportages over evenementen van dit omroeporkest.

Dinsdag 8 november 2011: Ondernemingsplan MO naar minister OC&W

De begrotingsplannen van het kabinet leiden tot grote bezuinigingen bij het Muziekcentrum van de Omroep (MCO). Dat heeft dramatische gevolgen voor het voortbestaan van het Metropole Orkest (MO) na 2013. Op verzoek van de minister van OC&W heeft het MO een ondernemingsplan opgesteld. Dit is een voorwaarde voor het eventueel verstrekken van overheidssteun in de overgangsfase naar een verzelfstandigd orkest, los van het MCO. Dat ondernemingsplan gaat vandaag, 8 november 2011, naar de minister voor behandeling in de kamer over enkele weken. Het plan beschrijft de positie van het MO in het culturele veld (hoge kwaliteit, veelzijdig en uniek) en definieert zes zuilen waarbinnen het MO activiteiten zal ontplooien: Jazz, Pop, World, Filmmuziek, Kleinkunst & Nederlandstalig en Academy.

Een grootschalig ensemble als het MO (52 topmusici, veelvoudig Grammy en Edison Award winnaar) kan zichzelf nooit geheel terugverdienen; de kosten van de muziekproducties overstijgen de mogelijke inkomsten. Weliswaar hebben we vrijwel allemaal geluisterd naar de muziek van dit orkest (jingles, leaders, commercials, jazz- en popfestivals, concerten, in de bioscoop, op radio/tv, als achtergrondorkest bij je favoriete artiest), maar realiseren we ons niet welke tarieven en bedragen in die sectoren gehanteerd worden.

De samenleving staat nu dus opnieuw voor de keuze om dit culturele boegbeeld deels uit collectieve middelen te bekostigen. Op weg naar verzelfstandiging, met significante inkomsten uit 'de markt', heeft het MO steun van de overheid nodig. Het plan noemt de bedragen, die daarmee gemoeid zijn. Acceptatie van dit ondernemingsplan betekent dat het MO in de periode 2013-2016 op weg kan naar verzelfstandiging en blijft voortbestaan. 'Let's face the music and dance!'

En by the way, vandaag was er weer een openbare repetitie in het MCO, waar het MO zich o.l.v. Vince Mendoza voorbereidt op een concert met filmmuziek, a.s. vrijdag in Utrecht.

Zaterdag 25 juni 2011: Markus Stockhausen met het Metropole Orkest

In het kader van het Holland Festival speelt het Metropole Orkest onder leiding van Jules Buckley in het Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam. Op het programma staan werken van componist Markus Stockhausen. In opdracht van het MO en het Holland Festival klinken de wereldpremieres van Yin en Yang. De andere stukken zijn uit 2007: Tanzendes Licht en Symbiosis. Dit is een virtuoos dubbelconcert voor strijkers en de twee solisten: Markus Stockhausen (tpt, flg) en Tara Bouman (kl, bkl).

Het programmaboekje geeft een goede beschrijving van de stukken (bronmateriaal, vormanalyse en instrumentatie. Die verschijnen ook op de website van de componist). Markus Stockhausen laat het MO schitteren in een breed scala aan stijlen, uiteenlopend van hedendaags klassiek (luister naar de cluster glissandi, chromatisch contrapunt in onregelmatige maatsoorten zoals 5/8 en 9/8), via diatonische harmonieën naar stevige grooves. De toegift Felice is van dat laatste een voorbeeld. Dirigent Jules Buckley leidt het ensemble feilloos door de ingewikkelde partituur. Ook solisten uit het orkest treden op de voorgrond: o.a. Ruud Breuls (tpt), Marc Scholten (ss, as), Leo Janssen (ts), Jasper Soffers (pno, kbd), Peter Tiehuis (git), Herman van Haaren (vi).

In korte toespraken wordt aandacht gevraagd voor de bedreigingen voor het MO, als gevolg van de voorgenomen bezuinigingen op de cultuur en de publieke omroep. Jan Terlouw houdt een pleidooi voor het behoud van het MO en doet een oproep aan politici en publiek. Na wederom een topprestatie van het orkest, dat zich in vier dagen tijd meester maakt van deze nieuwe eigentijdse, intelligente, integere en gevoelige stukken, verwacht je dat er toch ergens iemand met voldoende macht en middelen opstaat om deze bedreiging voor het MO weg te nemen. Ze verdienen het!

 

Zaterdag 4 juni 2011: Het Metropole Orkest repeteert met Paquito D'Rivera

Het Metropole Orkest repeteert o.l.v. Vince Mendoza in Studio 1 van het Muziekcentrum van de Omroep (MCO). Op het programma staan Cubaanse en Argentijnse composities (zie het programma van 9 mei 2009 op deze Weblog). De solisten in deze productie zijn: Paquito D'Rivera (altsax/klarinet), Lucas van Merwijk (timbales), Pernell Saturnino (conga's) en Quirijn van Regteren Altena (contrabas). De repetitie opent met een Happy Birthday voor de jarige Paquito.

In Serenata soleert Paul van der Feen (sopraansax) met strijkersbegeleiding (8-7-5-4-2). Na eerste doorspelen vraagt Vince Mendoza om: "more color, play softer and resepct the dynamics. The second thing is to express the difference between the Argentinian (Latin) and classic string sections; pay attention to the tension on the bow." Op gegeven moment wordt componist Paquito erbij gehaald voor articulatiedetails.

In Memories (een Danzón) speelt Paquito D'Rivera altsax; het orkest is nu uitgebreid met ritmegroep, percussie (guiro, timbales) en trompet (Ruud Breuls, ook als solist). Behoud van een relaxed tempo krijgt aandacht. Strijkers spelen op verzoek van de dirigent 'on the string' en Paquito vraagt om hem niet te volgen, wanneer hij tijdelijk versnelt.

Het levendige (136 BPM) Canciones Remotas #3 (Leo Brouwer, arr. Vince Mendoza) voor orkest zit vol marcato tutti blazersaccenten boven ostinato strijkerspatronen. Het langzamere middendeel is een feature voor meervoudig gediviseerde strijkers en harp (korte echo's, grote intervalsprongen, Bartók pizzicati).

Het driedelige Conversations with Cachao (Paquito D'Rivera) klonk ook op 9 mei 2009. Paquito en Quirijn van Regteren Altena (contrabas) soleren opnieuw. In het slotdeel The Return zoekt Vince naar de beste ruisende achtergrondklank voor de solo contrabas; het worden de brushes op snare en een shaker. Als afsluiting van de repetitie klinkt het openingsdeel Israel, een Danzón, met virtuoze solopassages voor de contrabas (complexe ritmiek en hoge duimposities). Ook voor het orkest zijn er talloze onregelmatige ritmes (uitgeschreven ritardando's, etc).

Op de lessenaar liggen verder nog Sigue a Paquito Si Puedes (Paquito D'Rivera) en La Bayamesa (Pedro Figuero). Na de pauze, met taart van de jarige Paquito, wordt het gehele programma voor morgen doorgespeeld, maar dan zonder de aanwezigheid van de Vrienden van het MO.

Zondag 29 mei 2011: Flashmob MCO ensembles in Amsterdam

Vandaag, op zondag 29 mei, verzorgt het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) een aantal openbare optredens op diverse locaties in Amsterdam. Dit evenement is bedoeld om de aandacht te vestigen op de voorgenomen bezuinigingen op de publieke omroep, die het MCO (en dus ook het Metropole Orkest) ingrijpend zullen treffen.

Om 15.00 uur komen alle ensembles op de Dam bijeen om daar Flashmob II uit te voeren, gebaseerd op de Carmina Burana (Carl Orff), in een bewerking van Metropole Orkest dirigent Jules Buckley. Henk en Ingrid waren ruimschoots aanwezig en vermaakten zich kostelijk en kosteloos. Ergens in de verte klinkt een schril gedoogakkoord.

Later deze middag treedt het Metropole Orkest op in de Beurs van Berlage. Dit besloten concert vormt een onderdeel van het Vrije Denken Festival, t.g.v. de 85ste verjaardag van de VPRO.

Donderdag 24 maart 2011: Het Metropole Orkest repeteert met Ivan Lins in Highlights from Brazil 2

Het Metropole Orkest repeteert in het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) met solist Ivan Lins voor het tweede concert in de serie Highlights from Brazil. Het orkest staat onder leiding van Vince Mendoza en voor Vrienden van het MO is het een openbare repetitie.

De uitgebreide ritmegroep omvat Peter Tiehuis en Leonardo Amuedo (g), Boudewijn Lucas (basgitaar), Martijn Vink (dr), en Hans Vroomans (piano) naast solist Ivan Lins (zang en Fender). Openingsstuk is Daquilo Que Eu Sei, een levendige medium tempo Latin 8-th rock vol syncopen. Er zijn solo's voor Leo Janssen (ts) en Leonardo Amuedo (g). Na doorspelen bespreekt Vince details: "Please be a little more careful about dynamics. I want more colour. Saxes, use more tongue for shorter notes. Strings, approach your lines more percussive, less romantic. Then the piece will fly. Be more dramatic."

Ivan Lins opent de groovy ballad Arlequim. Vier flugelhorns worden afgewisseld met mute trompet en trombone. Vince vraagt om meer ritmische nuances in de klarinetten en hoge strijkers (dalende triolen): "Don't drag on the 3rd beat. It sounds hip, but it's too late. Don't jazzify this too much."

A gente merece ser feliz is een samba met complexe ritmen. De stuwende Fender combineert met syncopische celli, houtblazerloopjes en trompetaccenten. Dit gaat over in een meer conventionele, relaxte samba met achtergrondjes; Vince verbetert de coördinatie tussen fluit, hobo en ritme. Solist is Hans Vroomans. Het coda is voor aangehouden strijkers, hout en piano.

In She Walks This Earth, een moderate rock, zit een tenorsax solo, die later in dialoog gaat met zanger Ivan Lins. Na een groovend Lua soberana volgt een gevoelige ballad in driedelige brugvorm, met in het begin prachtige strijkers en Ruud Breuls (flg), een koperclimax in het middendeel en een terugkeer naar subtiele strijkers, hout en harp.

Het feestnummer Scotch krijgt zijn triolen (of 12/8) groove, enthousiaste zang van Ivan Lins, staccato strijkers- en koperaccenten (let op het coda) en een gitaarsolo van Leonardo Amuedo. In de extreem langzame bossa Love Dance verwacht Ivan Lins een speciaal akkoord. Hij vertelt dat een schrijffoutje tot gevolg had, dat Quincy Jones een bijzondere harmonisatie gebruikte in een eerdere opname. En dus past Vindoza Mendoza voor het MO de zetting 'on the spot' aan. Daarnaast krijgt de zuiverheid bijzondere aandacht door losse akkoorden en passages separaat door te nemen. Vince glundert: "Now take that, Quincy!"

Na de lunch ligt Art of Survival op de lessenaar, in 3/4 met triolen feel, gevoelig en met een gitaar- en trompetsolo. Vince spreekt met Leonardo af: "In the guitar solo, tomorrow, add some distortion. Give it some juice." In Ay ay ay vraagt Vince meer dynamiek van de strijkers: "Please come in big and beefy." En van de big band: "Hit it hard, but then, when you come back to the tune, play softer." Soli zijn er voor Paul van der Feen (as) en een scattende Ivan Lins in dialoog met de solo-gitaar.

Ivan Lins demonstreert dan de originele versie van Formigueiro (miereneter), een ironisch lied over politici "You see, they love money, but they don't like workers (ants) and artists." De context is evident voor alle aanwezigen. Martijn Vink zet een subtiele 16th note samba groove neer met brushes op de snare. Op de syncopische 8-sten wil Vince Mendoza ruim booggebruik in de violen. Daarmee besluit een opgewekte repetitie in een lente-achtig Hilversum.

Vrijdag 18 maart 2011: Metropole Strings en het Michiel Borstlap trio

In het Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam, spelen de MO strijkers met het Michiel Borstlap trio (Michiel: piano, Boudewijn Lucas: basgitaar en Erik Kooger: drums) Het orkest staat onder leiding van Ernst van Tiel, de arrangementen zijn van Bob Zimmerman. (Een interview met de componist/arrangeur staat op deze website, in het Document Archive.)

Gespeeld worden composities van Michiel Borstlap. Alleen het openingsstuk, met een lang intro voor solo-piano, is van Herbie Hancock. De artiesten kiezen ervoor om geen programma uit te delen. Dus, helaas, titels ontbreken. De composities zijn in rock, jazz en Latin stijl, naast enkele ballads.

Voor de strijkers moet het een feestje zijn; vanavond geen easy listening harmonic backgrounds, maar echt werken in kamermuziek en tutti setting. In de zachtere passages is er een perfecte akoestische balans tussen trio en de MO strings. Veel nuances in dynamiek (let bijvoorbeeld op crescendo en diminuendo in de tremolo passages, inclusief sul ponticello) en articulatie, waar Ernst van Tiel ook duidelijk zijn best op doet. In de rock stukken dragen strijkers significant bij aan de groove, met marcato off-beat downbows. In het forte gaat de balans soms een beetje verloren. Het trio zelf speelt al met zo veel muzikaliteit en dynamiek, dat met name de luide drumaccenten de strijkers overstemmen (dat komt in de mix wel weer goed). Het geluid van de basgitaar versmelt volledig met de strings; lange noten, walking bass, riffs, dubbelgrepen en unisono lijnen in het hoge register met de violen. Het past allemaal en is soms niet te onderscheiden van de akoestische bassen in het ensemble. Een enkel stuk is met alleen een strijkkwartet, aangevuld met incidentele pizzicati van de contrabas.

De uitvoering maakt de aangekondigde belofte waar: een uniek concert in een uitgekiende bezetting. Dit eenmalige concert was tevens een MO Vriendenactie.

Vrijdag 11 februari 2011: Wagner Tiso en het Metropole Orkest in Highlights from Brazil 1

Het MO speelt onder leiding van Jules Buckley in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Op het programma, deel 1 in de serie Highlights from Brazil, staan werken van de Braziliaanse componist Pixinguinha. Op de voorgrond staat pianist Wagner Tiso, die ook enkele solostukken vertolkt.

Vanavond is het moeilijk om te blijven genieten van de uitstekende musici en het gevarieerde repertoire. Filigrane houtblazers, chromatische toonladders in de violen, virtuoos pianospel, dynamiek in het koper, vrijwel alles verzuipt in de hopeloze akoestiek. Geluid komt overal vandaan en subtiliteiten gaan verloren in de nagalm. Alleen de pure strijkersklank (prachtige unisono arpeggio's in de celli) komt in deze zaal tot zijn recht.

Sommige Braziliaanse stijlen vragen om een expliciete beat, maar ik ben regelmatig de groove kwijt. Dat overkomt me bij Brahms en ook bij Latin repertoire. Maar dan is het muzikale intentie, geen akoestische vertroebeling. Tja, en dan de organisatie. Pianist Wagner Tiso doet een halfhartige poging om de hand te schudden van dirigent en concertmeester, maar blijkbaar had niemand deze klassieke traditie afgesproken; dat was te zien. Er was geen programma, dus wat er nou gespeeld is? De naam van de vocaliste heb ik niet verstaan. Gewoon op vrijdagmiddag even de playlist en wat concertinformatie printen en dan in de zaal leggen. Doe iets!

De thee vooraf was een waarschuwing. Excellente ingrediënten, maar het resultaat is een lauwe bak. Het MO verdient een meer geschikte zaal in Amsterdam.